Bezocht: Masterclass – Jopen Bier & Chocolade

Na de bier met chocolade thuisexperiment van vorige blogpost was ik wel nieuwsgierig naar hoe het nou eigenlijk officieel moet, zo’n pairing en proeverij. Zodoende belandde ik afgelopen woensdagavond (11 jan) in de Jopenkerk in Haarlem. Bier en kaas, bier en oesters, bier en chocolade. Van alledrie de ‘hoofdpairings’ heeft Jopen proefavonden, en ik begon met het toetje. Omdat het kan (en de rest was verder weg in dit jaar gepland). Het lastigste onderdeel om mee te beginnen, zo werd me gezegd toen ik zei dat dit vrijwel m’n eerste officiële bier-spijs proeverij is. Geeft niet, ik sta overal voor open..

De avond bestond uit zes verschillende bieren, elk met een zorgvuldig geselecteerde bonbon erbij. In de basis van elke ronde zat een samenspel van de bitters; cacao versus hop.  Daar bovenop werd per bier weer op een aparte manier gespeeld met alle eigenschappen en hun balansen. Van fruitig tot peperig tot speculaas; wat wil je naar voren halen en hoe werkt dat dan? Smaken verschillen in detail altijd per persoon, maar dit is wat ik er met mijn huidige smakenkennis uit heb kunnen halen:

Het programmaboekje.
Het programmaboekje

De geproefde bieren en chocolades

RONDE 1:
Jopen Hoppenbier. Blond bier,  6.8%. Geschonken uit karaf. Een bitter blondje met redelijk dunne body. Grassig, citrusfruit, niks mis mee. Werd geserveerd met een ‘Sinas Truffel Puur‘. Een vrij melkromige bonbon, er leek minder cacao in te zitten dan in de rest van het menu. Dat maakte het samen met de vulling lekker romig, maar in combinatie met het bier nam het wat van het fruitige karakter van het bier weg. Ik denk dat als het sinaasappelgedeelte sterker was geweest dat dat niet zou zijn gebeurd. Nu werd het een (nog) luchtig(er) biertje, maar ook minder spannend.

RONDE 2:
Jopen Mooie Nel IPA. IPA, 6.5%. Geschonken uit karaf. Sterke hoparoma’s, lekker vol en fruitig. Sinaasappel, citrus, grapefruit, friszurig. Werd geserveerd met een ‘Robijn‘. Het was fijn om nu ‘echte’ chocola te proeven, lekker bitter met minimaal 70% cacao. En ook de vulling was ‘echte’ framboos; niet te zoet en met pitjestextuur. Het frisse fruitige van de vulling speelde mooi samen met de grapefruit hoptonen van de Mooie Nel. Het meer harsige karakter werd daardoor iets naar achter gedreven, maar dat vond ik juist wel leuk eigenlijk. Het bitter van de caco en het bitter van de hop vibreerden goed met elkaar. Wat mij betreft was dit de lekkerste combinatie van deze avond.

RONDE 3:
Sumatra IPA. IPA met koffie, 6%. Geschonken vanuit fles. Een meer experimenteel biertje van Jopen dat inderdaad een beetje smaakt alsof er koffie in de IPA is geknoeid. Desondanks niet per sé verkeerd en een goed drinkbare, relatief romige body voor een IPA. Dit bier werd geserveerd met de ‘Orange Puur’, wederom een lekker bittere chocolade en een goed gebalanceerde kruidnagel en sinaasappel. Laatste twee ingrediënten werd eigenlijk samen 1 smaak  (kruidsinas, nagelappel klinkt niet zo lekker). De bitters van het bier en de chocolade werkten prima samen, de kruidnagel kwam ergens bij m’n neus weer lekker naar boven en de sinaasappel bleef ergens in het midden hangen.

RONDE 4:
Ongelovige Thomas. Russian Imperial Quad, 10%. Geschonken uit karaf. Een mooi stroperige, moutige quadrupel met karameltonen en donker fruit. Werd geserveerd met de ‘Speculaas Melk‘, een titel die het chocola eigenlijk al omschrijft. Het kruidige van de speculaas en gember versterkt het kruidige karakter van het bier goed, het speelt lekker samen. Ik was even bang dat het vettige van de melkchocolade het bier zou kunnen wegcijferen, maar dat deed het gelukkig niet. Zowel in de chocola als in het bier zit iets verwarmends, licht pittigs en ook dat was mooi om te proeven.

RONDE 5:
Smoking Trojka RIS, Russian Imperial Stout, 10.5%. Geschonken vanuit fles. Samenwerkingsproject van Toccamalto (uit Italië, een land wat je in de gaten schijnt te moeten houden wat betreft bier – hmm) en Grateful Deaf (US, een land wat ik al in de gaten had maar ik ben nog enigszins terughoudend). Een vol en romig bier met koffie, chocola, rokerige mout en in de lang hangende nasmaak ook de bitters. Bij dit bier de ‘Puur Rozepeper‘. Ook deze goed in de bitters en gezien roze peper eigenlijk stiekem een besje is ook fruitig. In de combinatie was het vooral de bitter en de chocoladetonen die bij mij over bleven. Het rokerige van het bier en het peperige van het chocola spelen goed met elkaar samen, al had dat gedeelte wat mij betreft nog wel wat heftiger naar voren mogen komen.

RONDE 6:
Librije’s Bier (2014), Gruitbier, 10%. Geschonken uit fles. Een goede proeverij verdient een goede afsluiter, en dat was deze zeker. Speciaal gebrouwen voor restaurant Librije met onder andere gagel, jeneverbes, chilipeper en trekdrop. Inderdaad een hele hoop lagen, er valt veel aan te proeven. Verwarmend, moutig, krentig\laurier (dat zal de gagel en jeneverbes zijn geweest), zoetig aroma. Dit bier werd gecombineerd met de ‘Gember met Countreau‘. Die gember en het grassige proef je inderdaad goed samen met de cacao. Aanvankelijk lijkt de intensiteit van de cacao het kruidige van het bier een beetje af te nemen, maar daarna komt het allemaal ineens weer terug. De pittigheid van de gember sluit dan goed aan bij het kruidige en verwarmende van het bier. Een mooi geheel, dat zeker.

Na afloop heb ik nog een fles Librije’s bier mee naar huis genomen (nee niet gratis), dit is zeker waard om nog eens een keer op een rustig moment te delen en van te genieten. Mocht ik de Smoking Trojka nog eens ergens tegenkomen dan gaat die waarschijnlijk ook nog wel in de winkelmand. De Sumatra IPA.. ach, we zien wel. Voor de rest van de bieren geldt dat ze volop beschikbaar zijn in menig AH, dus dat komt wel in orde. Voor de chocolaatjes is dat wel lastiger, maar ik zal ze in mn achterhoofd houden. Überhaupt leuk om daar eens wat meer in door te proeven in de loop der tijd.

De grote pairing winnaars van deze avond zijn wat mij betreft die van RONDE 2 en RONDE 6, leve fruitigheid en trekdrop!

Al met al een leerzame ervaring dus. Op naar de volgende…

De bieren die uit fles werden geschoken

Vandaag geproefd: Jopen Oost-Indië Porter & Chocolade, dadels en vijgen

De wereld van de donkere bieren is nog relatief nieuw voor mij. Tot voor kort had ik niet zo veel op met porters en stouts, maar naar gelang de tijd verstrekt wordt het een toch steeds intrigerender hoek. Naast frisse, droge saisons (Saison Dupont, XX Bitter) en geniale fruitbieren (Mariage Parfait Kriek, Rodenbach Caractère Rouge) beginnen met name de koffie en chocoladetonen in veel stouts mij vaker aan te staan. Vanaf daar wordt de overbrugging naar de donkere zijde dan toch wel steeds kleiner.
Porters en stouts, stouts en porters. Ze overlappen elkaar nog wel eens in karakteristieken en daar is niks mis mee. Waarschijnlijk heb ik er nog niet genoeg van geproefd om er een stellige scheidingslijn in te trekken, als daar al sprake van is. Ik probeer het in elk geval langzamerhand allemaal uit, mits het betaalbaar en interessant blijft. En daarom is het leuk dat supermarkten inmiddels ook steeds meer aandurven om mooi bier van alle soorten en stijlen in de schappen te leggen, dan hoef je er ook niet per sé voor af te reizen naar een speciaalbierwinkel (maar doe dat vooral toch maar wel, zo af en toe).

En dat brengt ons bij de Jopen Oost-Indië Porter. “Limited” zegt het label, maar hij is voorlopig echt nog wel veelvuldig te verkrijgen bij de AH. Toch staat het bier niet vermeld op de website van Jopen zelf, geen idee waarom niet eigenlijk. Hoe het dan ook moge wezen, uitproberen kan prima geen kwaad met dit bier.

Naam: Jopen Oost-Indië Porter
Brouwerij: Jopen bier
Stijl: Porter
Alc Vol.: 6,5%
Afkomst: Haarlem, NL

Waar gekocht: Bij Albert Heijn
Hoe geschonken: Uit fles, 33cl
Waar gedronken: Thuis in de huiskamer

Proefnotaties

Uiterlijk:
Diep donkerbruin, voor het oog lijkt het eigenlijk zwart (nog een klein beetje doorschijnend als je het in een bepaalde hoek tegen het licht houdt). Beige schuimkraag, ca 2 vingers dik, zakt daarna af naar een halve vinger en lager. Blijft stevig en wandklevend.
Aroma:
De pale ale hop komt erg naar voren; fruitig, hoppig, zwarte bes, rozijntjes. Maar tegelijk ook rokerige moutige koffietonen.
Mondgevoel:
Volmondig, licht prikkelend koolzuur, romigheid van de schuimkraag mengt er mooi door
Smaak:
‘Zwart’, donker fruit (zwarte bessen, rozijnen). Chocolade, koffie, geroosterd danwel gerookte mout. Alle voorgaande smaken worden in stijl gedragen door de frisse, beetje zurige bitterhop. In de nasmaak vooral de hopbitters en rokerige mouttonen.

Conclusie:
Een lekkere volle porter die dankzij de pale ale hop nog opwekkend fris weet te blijven. Aangenaam bitter nasmaakje wat lang blijft hangen. Om rustig van te genieten.



Pairing experiment: Chocolade, dadel en vijg

En wat eten we hier bij? Nouja er zijn talloze opties natuurlijk (vaak vallen ze bij porters/stouts in de categorie nagerecht), maar voor vandaag doe ik een test met 4 soorten chocolade, 1 soort dadel en 1 soort vijg. Gewoon eens even kijken welke smaken het beste combineren. Ik neem niet zo veel als dat op de foto staat, slechts kleine beetjes per keer. Een hapje chocola, bier, chocola, enz en dan de volgende gang. Tussen de gangen door neutraliseer ik m’n smaakpalet met water en knäckebrood (wederom kleine beetjes).

In volgorde van uitproberen:

  1. Lindt Excellence 70% cacao
  2. Lindt Excellence 85% cacao
  3. Lindt Excellence Intense Cranberry (49% minimum cacao)
  4. Ritter Sport Raisins Hazelnuts (30% minimun cacao)
  5. JA Dadels
  6. Jumbo gedroogde vijgen

Mijn verwachting: Lindt 70% gaat waarschijnlijk goed werken, de vijgen gaan waarschijnlijk prima werken, de rest.. nog geen idee

1) Lindt Excellence 70% cacao. Pure chocolade, pure cacao. Althans, voor 70%. Dit soort chocolade is altijd leuk om trapjes mee te maken en te kijken wat het doet met je smaakpapillen. In dit geval merkte ik het volgende op:
Het bier maakt de chocola minder cacao-achtig en meer richting tabak. Andersom zorgt het chocola dat het bier iets zuurder en fruitiger smaakt. Grappig effect, niet onaardig.
2) Lindt Excellence 85% cacao. Van 70% cacao naar 85%. Dat kan nogal een verschil in beleving uitmaken, probeer maar eens uit. In dit geval viel me het volgende op:
Het bier lijkt de cacao en de chocoladebitters te neutraliseren en er blijft minder van de chocoladesmaak over. Het bier overheerst te veel of de bitters lijken te veel op elkaar om te ‘vibreren’. Interessant om te constateren.
3) Lindt Excellence Intense Cranberry. Heel zoet (zo na die 85% cacao in elk geval), frisfruitig chocola, zuurtje van de cranberries. Leuk genoeg rijmt dit prima met het hoppige  pale ale zuur en de donkere fruittonen. Ze dragen en versterken elkaar op harmonieuze wijze zonder elkaar weg te cijferen. Een prima balans, lekker.
4) Ritter Sport Raisins Hazelnuts. Romig, melkchocolade, fruit, noten. Het meeste wordt weg gespoeld door het bier, al blijft er nog wel een laagje romigheid van de melkchocolade over dat op zich het bier weer romiger maakt. Maar toch niet echt wat ik zoek.
5) De JA Dadels zijn niet de meest zachte of kwalitatief hoge dadels in het assortiment, maar we gaan het er toch maar mee proberen. Op zichzelf staand zijn ze zoet, suikerig, gaat een beetje door je neus. Met de porter worden alle smaken gelijk weg gespoeld. Misschien nog een restlaagje suiker, maar verre van gebalanceerd.
6) Jumbo gedroogde vijgen. Ik weet erg weinig van vijgen af, dit is zo’n beetje m’n eerste bewuste kennismaking in pure vorm. Ongetwijfeld zullen ook hier kwalitatief veel betere versies van te verkrijgen zijn. Op zichzelf: Ruikt zurig, pijptabak. De smaak is zoeter dan dadels, meer richting wat ik altijd ‘wijnbal’ noem, maar desondanks toch minder suikerig. Smaakt op zich OK naast het bier, maar bier noch fruit lijkt elkaar heel helder ‘op te pakken’. Ergens op de achtergrond doet de hop iets met de fruitzuren, maar het is me niet duidelijk.

Conclusie:
De duidelijke winnaar in deze smaaktest is: Lindt Excellence Intense Cranberry! Gefeliciteerd chocolade, jij mag met de rest van dit bier opgegeten worden. En met mijn verwachting zat ik er redelijk naast, maar gelukkig had ik uiteindelijk ook een goede gok er tussen zitten. Staat genoteerd.